Bezoek aan Göncruszka (Hongarije) door Grieta Gootjes en Jeannette Klein
Nadat de aanhanger en het busje waren geladen bij het ontmoetingscentrum vertrekken we op vrijdagochtend 30 juli. Alle dozen pasten erin. De reis is samen te vatten in de woorden file, regen, onweer, geen plaats in de herberg, langzaam rijden en stilstaan.
Op zaterdag om ongeveer 18.00 uur komen we aan in Göngruszka. We worden door Lévente en Szusza meteen meegenomen naar de sociale keuken, die sinds september vorig jaar volledig in gebruik genomen is. We hadden niet durven dromen dat het zo mooi zou kunnen worden, toen we 2 jaar geleden daar waren. Ze hergebruiken heel veel oud hout, maar op een manier dat het net zo mooi is als nieuw. De ruimte wordt op maandag t/m vrijdag gebruikt voor de schoolmaaltijden, 234 kinderen krijgen hier lunch in vier shifts. Kinderen die zonder ontbijt naar school komen, kunnen er ontbijt halen en kinderen waar ’s avonds thuis geen eten voor is mogen eten ophalen voor ze naar huis gaan. Het gebouw en de keuken worden dus de hele dag gebruikt. Naast het deel waar de kinderen eten is er het sociale deel, waar mensen uit het dorp kunnen eten wat de pot schaft, voor verschillende tarieven. Op zaterdag en zondag wordt het geheel omgetoverd tot een a la carte restaurant met de mooie naam Melk en Honing. In het restaurant worden jongeren uit het dorp opgeleid in de keuken en in de bediening. Alle tafels zijn gemaakt van hergebruikte houten spanten en in het midden van de tafels liggen tegels in de tafels met korte bijbel teksten. Deze tegels zijn verwisselbaar zodat op alle kerkelijke feestdagen passende tegels in de tafels gelegd kunnen worden. Aan de voorzijde van het gebouw hangen houtgesneden panelen met Bijbelse afbeeldingen van de vergelijkingen die Jezus van zichzelf maakte. Ik ben de goede herder, de ware wijnstok etc. We eten met Levente en Szusza in het restaurant en genieten van wijn en limonade. We overnachten deze keer in een accommodatie een paar dorpjes verderop.
Na de kerkdienst van zondagochtend eten we bij Levente en Szusza. We spreken over de vele ontwikkelingen. De zaken die goed lopen, de dingen die minder goed gaan en de toekomstplannen. De school loopt goed. De directeur vertrekt binnenkort en er wordt een nieuwe directeur aangesteld. Toen de school gesloten was vanwege corona, is de sociale keuken open gebleven en konden kinderen hun maaltijd(en) ophalen. Voor kinderen uit dorpen die verder weg liggen werd een oplossing geregeld met de dorpskeukens in hun eigen dorp, of er werd eten gebracht.
Er zijn bij de sociale keuken nog een aantal problemen. Zo is het elektriciteitsnet niet berekend op de vele stroom die nodig is. Hier is 2 jaar geleden uitbreiding voor gevraagd, maar pas een week geleden is het elektriciteitsbedrijf hier aan begonnen.
Het moeder en kind huis loopt goed. Er komen veel moeders met hun jonge kinderen zeer regelmatig. De capaciteit wordt maximaal gebuikt. De spullen die we twee jaar geleden hebben meegenomen zien we overal staan en gebruikt worden. Ook de wasmachine die toen is geschonken wordt veel gebruikt en voldoet prima.
Op dit moment is er geen zorg voor jonge kinderen zoals wij dat kennen van het consultatiebureau. Als er zorg nodig is, moet men naar de grote stad, die 60 km verderop ligt. Daarom wordt er nu een oud gebouw opgeknapt en ingericht als consultatiebureau, waar regelmatig een kinderarts en fysiotherapeut aanwezig zullen zijn. Er is niet voldoende geld om het hele gebouw in een keer op te knappen, dus het gaat stukje bij beetje. Maar er is goede hoop dat de kinderarts hier binnenkort aan het werk aan het werk kan.
Op maandag zijn we al vroeg terug in Göncruszka. Eerst worden we door Levente meegenomen naar de school. Deze wordt op dit moment geschilderd. Dit wordt gedaan door oud-leerlingen van de school als vakantiewerk. Op deze manier verdienen ze wat, blijven ze verbonden met de verschillende projecten en hangen ze niet rond op straat. Op het buitenterrein van de school is een nieuw sportveld aangelegd. Verder zijn er twee bijgebouwen opgeknapt. Hier zijn hout en keramiek werkplaatsen in gemaakt. Deze worden gemaakt om meubels en tegels voor de school en de sociale keuken te maken maar er is ook plaats om leerlingen op te leiden. Tevens hebben beide gebouwen een paar kleine ruimtes die gebruikt kunnen worden voor logopedie of individuele muziekles. We kijken ook nog even bij de peuterspeelzaal. Daar is in de corona tijd op de speelplaats een groot piratenschip gemaakt om in/op/onder te spelen.
Hierna vertrekken we met de aanhanger naar “het consultatiebureau”. Het gebouw is water- en winddicht, maar daar is alles ook mee gezegd. De aanhanger wordt gelost door sterke mannen en de dozen worden netjes opgestapeld. Helaas blijkt de aanhanger niet helemaal waterdicht te zijn geweest, en alle dozen die op de bodem stonden zijn doorweekt geraakt. De natte dozen worden direct op een andere auto geladen, samen met de dozen met babyspullen. Deze worden naar het moeder en kind huis gebracht. Hier staat een legertje dames klaar om alles uit te hangen op banken en tafels, zodat het snel kan drogen.
In Göncruszka worden kledingpakketten samengesteld. Men kan kinderkleding lenen. Als een maat te klein is voor een kind, wordt deze kleding ingeleverd, en krijgt men een pakket van de volgende maat mee. Alles wat terugkomt wordt uitgezocht en aangevuld, zodat de kleding weer naar een ander kind kan. In Vilmany wordt de kleding via een puntensysteem uitgegeven. Deze punten kunnen op verschillende manieren verdiend worden. In dit dorp hebben de veel gezinnen geen water en elektriciteit, hierdoor laat de hygiëne te wensen over. De kleding die hier wordt uitgegeven wordt daarom niet meer terug genomen. Hier wordt vaak de wat oudere kleding voor gebruikt. De kleding die wij hebben ingezameld en nu hebben gebracht, zal dus in veel gevallen nog door 2 maar waarschijnlijk nog door meer kinderen gedragen gaan worden.
Als de kleding helemaal gelost is gaan we naar de sociale keuken en eten we vandaag wat de pot schaft. We besluiten naast de honing, ook wijn mee te nemen. Na het eten gaan we naar de dame die alle administratie regelt. We betalen de wijn en geven het geld van de ZWO. We hadden 2 giften van bedrijven gekregen die we doorsluizen, dit geld zal gebuikt worden voor het opknappen van het consultatiebureau. We hebben €400 euro van de honing. Het geld van de honing gaat in de spaarpot. Deze zal t.z.t. gebruikt worden om een gymzaal aan de school te bouwen, of om een nieuwe schoolbus te kopen. De schoolbus heeft 1 miljoen km op de teller staan en is aan vervanging toe. Het overige geld van de honing werd gebruikt om de aanhanger te huren en de diesel te betalen.
We nemen we afscheid en gaan we terug naar onze accommodatie. Dinsdagochtend vertrekken we. De terug reis verloopt een stuk voorspoediger en op woensdag augustus zijn we rond 18.00 terug in Roermond.